جمعه ۰۹ خرداد ۱۴۰۴ - 
مجید ابهری جامعه شناس:
مناقشه بر سر قانونی شدن لایحه حجاف و عفاف همچنان در جامعه وجود دارد. این در حالی است که اغلب نخبگان و کارشناسان نسبت به پیامدهای اجرای این قانون در جامعه هشدار داده‌اند.برخی از منتقدین(گرایشات علوم سیاسی) معتقدند که مردم از حاکمیت انتظار ورود به مسئله و برخورد با تندروی ها را دارند ،چرا که از این گونه تندروی ها بوی نفوذ و یا ایجاد فشار برای کسب امتیاز به مشام می رسد( تئوری بیان کننده مراحل سه گانه غارت: داد بزن و فشار بیاور، تصرف کن و استفاده ببر ، توجیه کن و مسئولیت نپذیر). گروهی دیگر معتقدند که (گرایشات دینی و فقهی) مطرح شدن تفکری از این دست ما را به این واقعیت می رساند که این جریانات دارای نحله های خاص بوده و نحله های فکری چنین برداشتی با استمداد طلبی از فقه پویا ، باید مورد اصلاح و بنیاد افکنی قرار گیرد. گروهی سوم معتقدند که( گرایشات جامعه شناسانه ) ، بی تفاوتی به فشارهایی از این جنس بر اجتماع آنهم در محیط اجتماعی دارای فشار اقتصادی، در گام اول باعث کاهش سرمایه اجتماعی و محبوبیت حاکمیت نزد شهروندان شده، در گام دوم شرایط را برای خودخواهی ، به خوداندیشی ، بی تفاوتی اجتماعی فراهم نموده و سبب کم رنگ شدن حوزه های ارزشی و اعتقادی مردم می شود.در گام سوم ، متاسفانه ممکن است مشروعیت نظام را زیر سوال ببرد. بنظر می رسد که صحبت های مجید ابهری در قالب این تئوری قابل بحث و بررسی باشد.
کد خبر: ۳۹۶۹۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۱۴
نرگس معيني‌كربكندي:
نابرابری جنسیتی می تواند ماهیتی طبیعی و درست یا غیرطبیعی و ناشی از کج کارکردی سیستم های اقتصادی-اجتماعی-فرهنگی و حتی مدیریتی-سیاسی داشته باشد. زمانی که از نابرابری جنسی صحبت می کنیم، منظور مساوات طلبی نبوده بلکه تاکید بر ایجاد فرصت و موقعیت برای رشد و تعالی برابری دو جنس مرد و زن دارد. موضوعی که دارای اثرات چندگانه فردی، خانوادگی و اجتماعی- توسعه ای است. بدلیل تاریخی بودن موضوع نابرابری، نیازمند به در پیش گیری دو سیاست حمایت گری و توانمندسازی از یکطرف و سیاست ارتقا آزادی های مشروع مدنی-اجتماعی-سیاسی از طرف دیگر است. موضوعی که بشکلی مناسب توسط نرگس معینی کربکندی مورد توجه قرار گرفته ولی متاسفانه، متن با جهت گیری های سیاسی ، کارکرد انتخاباتی پیدا نموده و از قاعده گذاری جامعه شناسانه و توسعه ای آن کاسته شده و بر قاعده گذاری سیاسی آن اضافه گردیده است.
کد خبر: ۳۹۵۲۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۱
عبدالوهاب شهلی‌بر،انجمن جامعه‌شناسی ایران:
به هنگام رفتن به‌سمت بازار مشترک از جلوی مصلی و کلانتری ۱۶ زاهدان عبور می‌کنیم. دوستانی که همراهی می‌کنند، روایت‌هایی از اتفاقاتی که در این حوالی طی بیش از یک‌سال گذشته اتفاق‌افتاده ارائه می‌دهند ازاین‌رو در جریان حافظه جمعی حک‌شده بر فضا قرار می‌گیریم.
هشتم مهر، نقش نمادینِ منفی‌ای در اذهان ایرانیان به‌خصوص مردم بلوچ یافته که به این فکر می‌کنم اگر تغییر کاربری پیدا کند و به مکانی فرهنگی به‌مثابه نوعی مرکز محله تبدیل شود، می‌تواند قدم شهرسازانه کوچکی برای عبور از فضای قطبی‌شده کنونی میان طیف وسیعی از مردم و نیز حاکمیت باشد. چون این مکان، انگار تبدیل به نمادی جدید از تشدید الگوی حکمرانی امنیتی در سیستان و بلوچستان پس از یک واقعه دهشتناک شده است. می‌دانم که پیشنهاد حساس و شاید پرریسکی را مطرح نموده و ممکن است از هر دو سوی قدرت و جامعه، نقد شوم؛ یکی بگوید دارم موضوعی تمام‌شده را زنده می‌کنم و دیگری بگوید اتفاقات تلخ در سیستان و بلوچستان را به یک مکان کوچک و نه‌چندان مهم تقلیل می‌دهم. اما بعنوان پژوهشگر ، احتمالاً حق داشته باشم که ایده تخصصی خودم را جهت عبور از این وضعیت استثنایی و بغرنج در سیستان و بلوچستان ـ که خشونت‌های آشکار و پنهانی در دل آن کماکان جریان دارند را بنویسم تا شاید قدری از فضای امنیتی شدت‌گرفته در استان کاسته شود و گفت‌وگویی شکل گیرد.
کد خبر: ۳۹۳۲۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۲۸
یا با ما هستی یا صورتی هستی!
به نظر می‌رسد جریانی که تنها بخشی از آن را با نام جبهه پایداری می‌شناسیم در حال یک تسویه و خالص‌سازی درونی جدی از طرق مختلف است. برچسب صورتی برای نیرو‌هایی است که همگام با دیدگاه‌های پایداری‌ها یا طیف‌هایی تندروتر از پایداری‌ها قدم برندارند. تنها یک استراتژی برای تحقق این خالص‌سازی است یا به اندازه ما پرسروصدا و تند هستی یا صورتی؛ حد وسط هم ندارد.
کد خبر: ۳۹۲۳۰۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۹
مصاحبه امیر تاکی با دکتر بیژن عبدالکریمی؛
انسان همواره به دنبال پاسخ به چرایی‌های زندگی خود است. خواه این چرایی‌ها اساسی و ساختاری باشند و خواه جزئی و کم‌رنگ. چرایی «بودن» شاید اساسی ترینِ این چرایی‌هاست و با پاسخ به این پرسش، «چه شدن» که همان هدف و غایت است، معنا می‌یابد. هدف، انگیزه و غایت حرکت انسان وابسته به دانستن و پی بردن به پاسخ‌هایی است که برایش قانع کننده باشد. علاوه بر ایجاد هدف زندگی، این پاسخ اساسی، ارزش‌های هر انسانی را تشکیل خواهد داد. در پرتو این ارزش‌ها، چگونگی زیست او معین می‌شود؛ بنابراین در پرتو این پاسخ به چرایی بودن، هم سمت و سوی حرکت انسان مشخص شده و هم چگونگی و کیفیت زیست این حرکت هویدا می‌شود.
کد خبر: ۳۹۱۱۸۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۶/۱۹
محمدکاظم حقانی‌فضل:
چندی پیش جلسه گفت‌وگویی بین دو جامعه‌شناس دین با موضوع دینداری در ایران برگزار شد. در این گفتگو دکتر حسن محدثی گیلوایی گزارش‌هایی مبنی بر کاهش و افول دینداری در ایران ارائه داد و در نقطه مقابل دکتر علی‌رضا شجاعی‌زند ضمن نقد پیمایش‌های انجام‌شده معتقد بود آنچه در ایران رخ داده تحول دینداری است نه تنزل. به نظر می‌رسد برای اینکه بتوانیم با هر یک از این جامعه‌شناسان دین همراهی یا مخالفت کنیم نخست باید پاسخی به چند پرسش بیابیم و سپس به ارزیابی سخنان جامعه‌شناسان دین برسیم و بین تحول و تنزل داوری کنیم. به این منظور نخست گزارشی گذرا از مناظره این دو استاد جامعه‌شناسی دین را مرور می‌کنم و سپس به پرسش‌های بایسته این بحث می‌پردازم.
کد خبر: ۳۹۱۰۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۶
عمر «امارت طالبان» پایان می‌یابد؟
کد خبر: ۳۸۹۷۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۰۴
تفکر انتقادی جامعه شناسانه یا روانشناسانه:
حکومت ها همواره می کوشند تا ناکارآمدی های سیستمی خود را به ناهمراهی های شهروندان نسبت داده و آن ها را شرمسار وجدان شان سازند. متاسفانه روان شناسی در این زمینه به استخدام قدرت درآمده و سعی کرده تا سوژه های نوینی خلق کند. دانشی که پیشاپیش فساد، اختلاس، قانون گریزی و سوء استفاده از موقعیت را از طریق بررسی رفتار اجتماعی شهروندان تشخیص داده و آن ها را با یک سرزنش اخلاقی مشایعت می کند. بر خلاف جامعه شناسی که دانشی ذاتا انتقادی و معطوف به نقد ساختارهای سلطه و انقیاد آفرین است، روان شناسی کوشیده است تا با ابژه کردن فرد در فرآیندی معطوف به قدرت، از او سوژه ای بهنجار و سازگار با ساختارهای مسلط بسازد (فوکو). تفاوتی که موجب اخراج جامعه شناسان از دانشگاه و ماندگاری روان شناسان در آن شده است.
کد خبر: ۳۸۸۹۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۰۶
در کتاب «مسئله مدرسه» بررسی شد؛
کتاب «مسئله مدرسه» با محوریت بازاندیشی انتقادی در آموزش و پرورش ایران نوشته نعمت‌الله فاضلی، پژوهشگر انسان‌شناسی و مطالعات فرهنگی به مسائل مهم مدرسه، معلمان و دانش‌آموزان پرداخته است.
کد خبر: ۳۸۷۰۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۲۸
دکتر حسن خسروی؛
دکتر حسن خسروی در متنی با عنوان اعتراضات باید در چارچوب قانون باشد؟ اقدام به بیان قوانین اساسی تائید کننده حقوق اساسی مردم در بحث اعتراضات و تجمعات ( حقوق اساسی) نموده و سپس با تبیین نارسایی های موجود در احقاق حقوق شهروندان، می پرسد که به کجا باید مراجعه کرد و از چه کسی حق خود را گرفت؟ بن بستی که در جمهوری اسلامی و در گام دوم انقلاب، با قید فوریت باید اقدام به گره گشایی از آن نمود.
کد خبر: ۳۸۳۸۵۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۱۴
پیوند‌های محکم آمریکا با سعودی‌ها؛
«در مورد ماجرای ۱۱ سپتامبر یک تیم تحقیق در کنگره آمریکا شکل گرفت و در مورد ابعاد مختلف این ماجرا تحقیق کردند و یک گزارش حدودا ۶۰۰ صفحه‌ای را نیز در این رابطه منتشر کردند. با این حال، قریب به ۲۸ صفحه از این گزارش که احتمالا مرتبط با نقش دولت عربستان در رابطه با وقوع حادثه ۱۱ سپتامبر و حمایت‌های مستقیم و غیرمستقیم آن از عوامل این حادثه است، همچنان تحت سانسور قرار دارد. مساله‌ای که حاکی از پیوند‌های محکم آمریکا با سعودی‌ها است و از منظر آن می‌توان انتقادات جدی را به دستگاه حاکمه آمریکا وارد دانست.»
کد خبر: ۳۸۳۳۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۱
قاطعیت برخورد با متخلفین؛
زورگیرانی که چند روز پیش ویدیوی زورگیری شان در فضای مجازی منتشر شده بود به گفته خودشان یک ۲۰۶ را در خیابان‌های «بالا شهر» دیده بودند و دخترکی تنها که آن را می‌راند؛ بنابراین پیش خودشان فکر کرده اند پس حتما آدم پولداری است! شاید هم می‌دانستند که همیشه اینطور نیست، اما چه فرقی می‌کند؟ لابد با خود گفته اند یقینا اوضاع قربانی این ماجرا به بدی آن‌ها که نیست!
کد خبر: ۳۸۲۶۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۰۱
دکتر اردشیر انتظاری؛
علی انتظاری، عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی گفت: گشت ارشاد از ابتدا به اشتباه ایجاد شد و با روش غلطی هم در جامعه شروع به فعالیت کرد. یکی از دلایلی که نارضایتی‌ها را نسبت به این ارگان افزایش داد این بود که این نیرو‌ها آموزش دیده نبودند و با اصولی غلط افراد را از کار اشتباهشان نهی می‌کردند. اشتباهات فرهنگی گشت ارشاد باعث شد که این اشتباهات در بستر فراملی به پای جمهوری اسلامی نوشته شود.
کد خبر: ۳۸۱۷۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۹
نقد منتقدین؛
می‌خواهی رک نظرمان را درباره شما بگوییم؟ البته اگر نمی‌رنجید. اگر از عنکبوت مقدس تعریف می‌کردند، شما هم اندر مزایای آن می‌گفتی و اگر در بحث رقابت نظر خواهی می‌کردند، احتمالا شما دنبال جا پایی می‌گشتی که برایت عمیق‌تر و چرب‌تر باشد. شاید قیاس مع الفارق باشد، اما یاد صفحاتی از اینستاگرام افتادیم که پول می‌گیرند تا تعریف کنند یا فحش بدهند. ورای همه حاشیه‌های فیلم عنکبوت مقدس و توهین غیر مستقیم به ارزش‌ها و باور‌های مذهبی شهروندان ایران اسلامی، آیا از خود پرسیده‌ای که در زمان آن حادثه شوم و غیر اخلاقی در سال ۱۳۸۶ چه بر سر امیر ابراهیمی آمد و ما چه حمایتی کردیم؟ آیا بعنوان یک مدعی روشنفکری از خود پرسیدی که چرا کشتار سعید حنانی، ریشه یابی روانشناسانه و جامعه شناسانه نگردید و یافته‌ها برای اصلاح جامعه بکار گرفته نشد؟ از خود پرسیده‌ای که پتانسیل جامعه برای تکرار این نوع جرایم چقدر است و چرا؟ حدس ما در خصوص پاسخ‌های شما، عبارت نه است. برای تو بعید می‌دانیم این مسائل دردی داشته باشد. همین که در بلوار کشاورز تهران در ۱۷ خرداد ماه نمایش کاریکاتور تخریب عنکبوت مقدس را بگذارند و تو را دعوت کنند، احتمالا باید کافی باشد. تو احتمالا حتی فکر نکردی که چرا ما باید مدام با صورت مسئله‌ها بجنگیم و امروز امیر ابراهیمی مطرح باشد و فردا یکی دیگر. چرا نباید آگاه سازی امنیتی دوستانه برای هنرمندان را دنباله گیری کنیم. درود بر مسعود فراستی، درود بر تولد تا مرگت. درود بر لحظه‌ای که از تو درباره تکالیفت و مسئولیت‌های دنیویت سوال می‌کنند. ان شاالله که هیچ کس روسیاه نباشد.ای کاش توفیقی دست می‌داد که همین سوالات از تو را در کنار ضریح امام هشتم زمزمه می‌کردیم و درباره تو طلب خیر می‌نمودیم.
کد خبر: ۳۷۹۳۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۱۸
نعیمی جورشری، جامعه‌شناس؛
مرگ علی رضاقلی در حالی رقم خورد که جامعه ایرانی در نوروزی دیگر قرار دارد بی آنکه شرایط اجتماعی و رفاهی مساعدی را تجربه کند. فشار‌های معیشتی و فرهنگی دوچندان شده است. اینگونه می‌توان در نسبتی نمادین از ذهنیت جامعه شناسانه مرحوم رضاقلی سخن گفت.
کد خبر: ۳۷۵۹۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۱۰
استیصال در عصر مدرن؛
انسانِ عصر پسامادی را باید در قالبِ عرفی- فرهنگی و در بسترِ زیستِ اجتماعی خاصِ جامعه خود و تجربه تاریخی گذشته و حال درک نمود و برای درد‌های امروزینش التیامی خوشایند تجویز نمود. در غیر اینصورت با صَرف هزینه‌های هنگفت نیز نه تنها ارمغانی برای او نخواهیم آورد؛ بلکه تنها با وعده‌های پوشالین و اُمید‌های واهی او را بیشتر اسیر بحران نموده و در دریایی از حیرانی و استیصال او را غرق خواهیم نمود.
کد خبر: ۳۶۱۵۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۱۲
سالروز درگذشت آیت‌الله طالقانی؛
یکی از نکات بارز تفسیر «پرتوی از قرآن» تفسیر جامعه‌شناسانه از آیات قرآن است که موجب شده است از این تفسیر به عنوان تفسیر اجتماعی قرآن یاد شود. رحمت توکل، استاد دانشگاه نیوجرسی آمریکا می‌گوید: من از تفسیر پرتوی از قرآن سؤال جامعه‌شناسی پرسیدم و معتقدم بهترین تفسیری که توانسته پاسخ سؤالات مرا بدهد این تفسیر است.
کد خبر: ۳۵۸۶۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۱۹
سلامت روانی جامعه در خطر است؛
صحنه‌های نازیبایی از دعوای بچه‌های نوجوان در یک کلیپ بین مردم در حال انتشار است. تصاویر باعث جریحه دار شدن مردم شده و دادستان دستور پیگیری قضایی داده است. اما جناب دادستان، توجه دارند که داستان منشا قضایی نداشته و از جنس آسیب اجتماعی است؟ دادستان محترم باید دستور بازداشت مدیران نظام آموزشی و تربیتی را بدهد که ایشان بچه‌ها را تربیت نموده و آموزش داده اند. باید دستور بازداشت مدیران ناکارآمد و بعضا فاسد دولتی را بدهد که باعث شده، پدر و مادر این نوجوانان دائم مشغول کار شده و از تربیت فرزندان باز بمانند. باید دستور بازداشت مدیران فرهنگی و دینی را بدهد که نتوانسته اند آموزه‌های فرهنگی و دینی را بگونه شایسته رواج داده و نهادینه کنند. آقای دادستان، حال بچه‌های ما خوب نیست، لطفا نظرداشت آسیب اجتماعی را فراموش نکنید.
کد خبر: ۳۵۰۴۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۲۲
چالش‌های دموکراسی آینده؛
بشیریه، جامعه‌شناس و پژوهشگر علوم سیاسی می‌گوید “یکی از خطرات عمده‌ای که برای دموکراسی در قرن بیستم پدیدار شده، بنیادگرایی مذهبی است. بنیادگرایی در مذاهب مختلف به ویژه مسیحیت، یهودیت، اسلام و مذهب هندو وجود دارد. بنیادگرایان در همه جا ارزش و اعتباردموکراسی و لیبرالیسم غربی را نفی می‌کنند و مخالف کثرت گرایی ارزش و تساهل عقیدتی هستند. ”
کد خبر: ۳۳۸۷۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۱
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی:
حجه الاسلام دکتر سید حسین حسینی، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و استاد برجسته روش شناسی و فلسفه علم است. وی در این کلیپ صوتی نیم ساعته به بررسی جایگاه شخصیت و سابقه آموزشی و پرورشی اندیشمندان در مختصات اندیشگی آن‌ها می‌پردازد.
کد خبر: ۳۳۶۸۰۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۰